Ten utwór jest dostępny na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

„STOWARZYSZENIE UMARŁYCH POETÓW” W REŻYSERII PETERA WEIRA TO WYJĄTKOWA,PRZEZNACZONA DLA HUMANISTÓW PRZYGOTOWUJĄCYCH SIĘ DO KOLEJNEGO ETAPU MAŁOPOLSKIEGO KONKURSU JĘZYKA POLSKIEGO PROJEKCJA. OKOLICZNOŚCI POWSTANIA FILMU SĄ SZCZEGÓLNE. TO NA JEGO PODSTAWIE NANCY KLEINMBAUM STWORZYŁA REWELACYJNĄ POWIEŚĆ         O TYM SAMYM TYTULE

https://kuratorium.krakow.pl/wp-content/uploads/2017/09/polski.pdf

BADANIA NAUKOWE W ARCHIWUM NARODOWYM – ODZIAŁ W NOWYM SĄCZU :

DOKUMENT PODDANY BADANIOM TO SPIS MIESZKAŃCÓW GRYBOWA Z 1940 ROKU (KSIĘGA MELDUNKOWA PROWADZONA JEST JEDNAK DO ROKU 1942).

REJESTR OBEJMUJE 354 NAZWISKA ŻYDOWSKIE. Z DANYCH ZAWARTYCH        W MONOGRAFII MIASTA I REGIONU WYNIKA, ŻE W CZASIE LIKWIDACJI GETTA (20 SIERPNIA 1942) W BEŁŻCU ZGINĘŁY PONAD DWA TYSIĄCE WYZNAWCÓW RELIGII MOJŻESZOWEJ Z GRYBOWA. NA BIAŁEJ NIŻNEJ ROZSTRZELANO       360 – CIU ŻYDÓW.

JEDYNY OCALONY TO LEON SCHAGRIN – ADWOKAT W STANIE FLORYDA…

ZA POMOC I UDOSTĘPNIENIE REJESTRU SERDECZNIE DZIĘKUJEMY ODDZIAŁOWI ARCHIWUM NARODOWEGO W NOWYM SĄCZU.

http://zawszewarto.pl/poetyckich-jaskolek-drugie-ladowanie/

                                      KRYSZTAŁOWA KULA

 

Setki drobin w ażur utkane,

Przezroczyste niczym…

Bańki mydlane.

Stłuc je może muśnięcie wietrzyka,

Unieść z gracją

Nurt górskiego strumyka.

Zwiewne siostry

W przestworzach szybują

I nad ziemią grybowską wirują.

Zachwycone miasteczka urokiem

Cichuteńko umykają przed wzrokiem.

Jedna psotka nad inne się wzniosła

 Na perkalu motyla zawisła.

Gdzie jej osiąść znów przyjdzie do głowy?

Wśród traw Chełmu czy gdzie stok Wojciechowy?

Może Matelanki zaszczyci polanę

Lub powróci wśród siostry lustrzane?

Tak ulotna dmuchawca perełka

Czy też kryształowa myśl skryta, podniebna…

                                                                        Martyna Mól 2a

ANIA GOMUŁKA 2a

MAGDALENA LICHOŃ 2a

 

              KATEGORIA : MŁODZIEŻ

                                ANIELSKA ŁZA

 

Spod anielskiej powieki

W puchowy obłok się skryła.

Niepewnie w odmęty zerka,

Jakby się życia uczyła.

 

Nadziei nicią tajemną

Ku niepewności ruszyła.

Samotna, z sercem rozdartym,

Jakby się trwogą karmiła.

 

Surowy Białej nurt ujął

Wrażliwą kroplę sumienia,

O zimny kamień rozbił,

Jakby ją uczył cierpienia.

 

Pocałunek serdeczny

Na zimnym głazie złożyła,

Z mułu rzecznego obmyła,

Jakby miłości uczyła.

                                                      Klaudia Liszka 3a

                               CZTEROLISTNE SZCZĘŚCIE

 

Niby taka, jak inne,

Najskrytszych  marzeń nie ziszczę,

Byś na życie me czyhał

I szczęście czterolistne.

 

Pod drzew potężnych baldachimem,

Jak wszystkie z trwogi dygocę,

Perły łzą listek mój spłynie

Nad przyszłą dolą sierocą.

 

Złota promieniem spowita

I cudnym trelem karmiona.

 Pajęczą siecią srebrzystą

Ulotna wolność ma skrępowana.

 

Spod Chełmu wiatr mnie kołysze,

Kiedy zastygam w bezruchu,

Parkowy kasztan otrzeźwi,

Gdy znów upadam na duchu.

 

 

Zbłąkaną biedronkę utulę

Perkalu zieloną kołderką

I atłas róży pochwycę,

By jej poduszką był miękką.

 

Słodkim nektarem napoję

Strudzoną pracą pszczołę.

Czasami łezkę uronię

Nad jej codziennym mozołem.

 

W życie Twoje nie wkraczam

Z butem, co tak bezmyślnie serwujesz.

Fatum żadne Cię nie tknie,

Gdy godność mą uszanujesz.

 

                                                      Kinga Lichoń 3a

                                     DESZCZOWY KRAJOBRAZ

Kap!

Łza srebrzysta

O parapet dzwoni.

Kap!

Z przezroczystej tafli

Obraz się wyłoni.

Kap!

W strugach deszczu

Zamiera istnienie.

Kap!

Snują się zabłąkane myśli,

Ludzkie cienie.

Kap!

 

Wstęga pereł tęczowe skrzydła

Delikatnie skradła.

Nad Białą się uniosła,

I w obłoki wdarła.

 

 Kap!

Ostatnia kropla

Lekko się zsunęła.

Zamarła

Uwiedziona pejzażem natchnienia.

W przejrzystą dłoń ujęła

Paletę nadziei.

Tak cudownych widoków

Ludzie nie pojęli?

Nieboskłon podtrzymują

Niebosiężne szczyty.

Pomiędzy nimi

Grybów jest ukryty.

Granice łagodności

Wyznaczają doliny świerkowe.

Z współczuciem zjednoczone

I  bory sosnowe.

W kropelkach deszczu

Uwięziony zachwyt

Złotym echem się unosi.

Skłębione myśli wznosi…

Wznosi…

Wznosi…

                                        Jagoda Czaplińska 2a

                                        DRŻENIE LOSU

Malachit łąki

U stóp Rosochatki.

Strachem

Powieki zmrożone.

Szept?

Czy to cięte ostrze

W serce zapadłe głęboko?

Gest?

Czy dłoń ludzka,

Która kresem

Sarniej egzystencji?

Zrywa się.

Galop.

Pędzi oszalała.

Stój!

Przepaść!

Świst ciszę rozdziera.

Dokąd?

Tam śmierć!

Nie słucha.

Ból.

Przystaje.

Umiera.

                                    Weronika Podwika 2a

                                      JESIENNY LIST

Zielony akapit wstępu,

W nim narodziny świata

Zaklęte w sieć pajęczą.

Wschody znad szczytów,

Słońca flesze rzucane

Pośród wzgórz Grybowa.

 

Złocisty akapit południa,

W nim królewski trakt

Wiodący lazurową wstęgą

Srebrzystej tafli rzeki.

Majone połoniny u stóp

Rycerstwa leśnego.

 

Purpurowy akapit zachodu,

W nim szeleszczący dywan

Parkowych alejek.

Bezduszny czasu upływ.

Wskazówki zegara mknące

Z szalonym rozmachem.

 

Zmierzch ślepnący

I już… głucha cisza.

                                       Natalia Rodak 2a

                                       KURTYNA HISTORII

 

Gęsta mgławica

Z nadludzkiej tragedii.

Obłok absurdu

Przesiąknięty łzami.

Bólu parawan

Kroplami krwi tkany.

Z pokory czoła

Miękko spływa

Na wapienne groby.

Gwiazda Dawida

W strzępy poszarpana

Gaśnie.

Ziemia ostatnim tchnieniem

Dech rozpaczy chwyta.

 

Kurtyna opada.

 

Igrzyska śmierci

Swastyki fanfarą

W grunt wbite.

Grybowski holocaust…

                                        Beata Góra 2a

                                                MATER

Chaos materii

Okiełzany wędzidłem kształtu.

Kopuła wersów

Nieregularnie pnie się

Ku niebiosom.

 

Mater Dolorosa

Atramentem cierpienia

Rzeźbi fundament bólu.

Na nim struna rozpaczy

Rozpięta nieludzko.

 

Źrenice matek urastają

Do krzyża rozmiarów.

Kule uwięzłe głucho

W serc beztroskich wnętrzu.

Ofiar wojny Pieta.

 

Niezapisane biografii stronice

Krwi inkaustem znaczone.

Uwięzła w gardłach radość.

Medaliony Wątróbskich, Baranów.

Mater – Matelanka…

                                                Anna Gomułka 2a

                               METAMORFOZA

 

Niczym łagodna fala Białej rzeki

Gnam gdzieś na oślep,

W świat daleki.

Dokąd?

Co celem bystrej wody?

I czy brzemienia zniosę kłody?

Może jak kamień z Chełmu

W miejscu winnam tkwić?

Labirynt myśli wije wątłą nić,

Która wstrzymuje galop losu .

Rozumu? Serca słuchać głosu?

Skałą Jaworza być zechcę nawet.

Cóż, że los u stóp złoży wiele zalet,

Skoro wrażliwość ból zadaje srogi.

Czy zdołam kręte

 Zmierzyć życia drogi?

Wiotkie źdźbło trawy?

To moje wyzwanie?

Rosy pragnienie,

Kobierca posłanie.

Kwiatów być dywanem,

Które w marzenia zdobione?

Czy to sens życia

Czy szczęście dziwnie urojone?

Ulotne „chwilą żyj”

Do granic ciętych tego świata.

A wieczność?

Kiedy ziemskie miną lata…

                                              Paulina Rodak 2a

 

                                      SKRZYDŁA ZACHWYTU

Na malachitu kobiercu

 Rozwijam skrzydła wolności.

Pióra zrośnięte

Z podniebną Chełmu połoniną

Ożywiam wietrznym marzeniem.

Wzbijam się ku słońcu.

Szaleństwo Ikara

Unosi pragnień

Przyziemnych apogeum

ponad grybowskie wzniesienia.

Bezchmurne niebo

Otwiera wrota tajemnic.

Zaciśnięte dłonie

Proroctwa i trwogi

Giną gdzieś

Za horyzontem.

Prymitywna ścieżka

Codzienna do traktu

Rozmiarów urasta.

Panorama nieskończoności

Boską paletą barw

Rozwija pejzaż

Ludzkich ograniczeń.

Złocisty promień

Ornamentem królewskim

Osiada miękko

Na kolana kłosów

Ugięte w pokory geście.

Srebrzysta rosa

Kreśli kształt opatrzności

Strzegącej strażników natury.

Bezbarwne ścieżki

Niepokoju wątleją

Pajęczą siecią.

Potęga człowieczeństwa

Kurczy się boleśnie

Tłumiona nadziemską mocą.

Granice opadają w przepaść.

Zastygam w locie…

                                      Marta Koszyk 2a

                                        

                                      ŚWIATŁO – CIEŃ

Egipska noc

I manny dzień.

Napięcie trwogi

Nakłuwane ulicznych

Latarni światłami,

Ukołysane srebrzystego

Księżyca promieniami.

Blask miesięczny

Koroną niebiańską

Zdobi Bazyliki dłonie.

Z gwiazd diadem

Delikatnie nakłada

Na skronie.

Gdy milknie

Poranna zorza

Cień odsłania

Z każdej ludzkiej duszy.

Złotem promieni

Zawiść tłumi,

Egoizmu mur kruszy.

Skrzydłami marzeń

Górski wiatr steruje,

Który serc głazy

Nawet wzruszy

I jedność zbuduje.

Światło – cieniem

Wiedziona natura

 Tafli Białej

Wizerunek swój oddaje.

Cień między kamienie wtłoczy,

A wypłynie Rajem.

                                                Magdalena Lichoń   2a

                                  ZIELONA BIOGRAFIA

 

W Matelanki podnóża

Sosna potężne stopy wstrzeliła.

Czoło ku słońcu uniosła

I owoc z biografii złożyła.

 

Przed górskim wiatrem go strzegła,

Życiodajnym sokiem karmiła,

Świat z krajobrazów utkała

I barw tęczowych uczyła.

 

Dojrzewał niczym kłos zboża,

Serce łuskami okrywał,

Mężniał w pancerz się zbrojąc,

W stroskany szum sosny wsłuchiwał.

 

Matczyną dłoń delikatnie odepchnął,

Śmiały wzrok utkwił w oczy wzruszone,

Marzeń swych skrzydła rozwinął.

Umarł ?

Biografii dopisał stronę.

                             Tomasz Kukla 3a

 

 

                                            ZWYCIĘSKI LAUR

Zwycięski wieniec,

Co z dębowych liści jest utkany.

Pomnik historii

Potężny i wyniosły,

Niebosiężny, okazały.

Splot ludzkich losów

Przesiąknięty krwią,

Łzami skropiony.

Dziejów świadek,

Pamięci dowód obnażony.

Z plantów grybowskich strzały

Rytm serca dębowego wyznaczają.

Lamenty – neurony delikatne

Do bólu granic nękają.

Kobierzec medalionów wyblakłych,

Co krzyża ciężarem

I wyznań modły wzniesione

Ku niebu serc żarem.

Górski wiatr  pożółkłym

Dębu liściom

Echo wolności oddaje.

Tu moja mała Ojczyzna,

Którą zowią krajem…

                              Wiktoria Machaczyk 2a

 

 

 

 

 

 

 

http://www.mcksokol.pl/693,16443,4__JESIENNA_JESZIWA.htm

WYKŁAD DR TUSZEWICKIEGO W MAŁOPOLSKIM CENTRUM KULTURY „SOKÓŁ” W NOWYM SĄCZU.

ORGANIZATORZY WYDARZENIA:

PEDAGOGICZNA BIBLIOTEKA W NOWYM SĄCZU,

SĄDECKI SZTETL

FUNDACJA NOMINA ROSAE

MAŁOPOLSKIE CENTRUM KULTURY „SOKÓŁ”.

NOTATKA PRASOWA

Ten utwór jest dostępny na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

(ZDJĘCIA WYKORZYSTANE W ARTYKULE POCHODZĄ Z KSIĄŻKI                          DR MARKA TUSZEWICKIEGO : „ŻABA POD JĘZYKIEM. MEDYCYNA LUDOWA ŻYDÓW ASZKENAZYJSKICH PRZEŁOMU XIX I XX WIEKU”)

W ZALEŻNOŚCI OD MIEJSCA ZAMIESZKANIA WYRÓŻNIĆ MOŻNA :

- ŻYDÓW ASZKENAZYJSKICH (EUROPA ŚRODKOWA I WSCHODNIA)

- SEFARDYJSKICH (HISZPANIA, PORTUGALIA).

Od czasów średniowiecza do zagłady stanowili odrębną grupę, posługującą się językiem jidysz i wyznającą judaizm. Od ludności chrześcijańskiej różniły Ich :

język, kultura, obyczaje, sposób bycia.

Począwszy od chwili narodzin towarzyszyły Im egzorcyzmy odprawiane nad kołyską niemowlęcia.

Rytuał rozpoczynało żydowskie credo „Sze ma Izrael” (Słuchaj Izraelu Pan Bóg jest Bogiem, bo Bóg jest jeden) wypowiadane zawsze rano i wieczorem. Modlitwy miały zabezpieczyć bezradne maleństwo przed duchami nieczystymi. Wynikało to z dużej śmiertelności noworodków. W zamian za modlitwę młodzi chłopcy otrzymywali cukierki wyjmowane z kołyski.

Oprócz tego na drzwiach i oknach, przez które mogły dostać się siły nieczyste zawieszano amulety z tekstami Psalmów. Cebula i czosnek  silnym zapachem odstraszać miały demony, gdyż „czart siarką śmierdzi”. Muchomory jako zabójcy much utożsamianych z demonami również miały moc magiczną. Podobne właściwości posiadał okrąg rysowany wokół kołyski.

Mezuza z tekstem z Księgi Powtórzonego Prawa miała już moc kultową – wchodzący do domu musiał ją ucałować. Gdyby zapasany fragment uległ uszkodzeniu, straciłaby swą moc ochronną (wzmacnianą dopisywaniem imion Boga i Aniołów). Pudełeczko,     w którym umieszczano Mezuzę nie musiało być ze srebra, choć jak wierzono ono również zabija demony.

Z chwilą rozróżnienia płci przyporządkowywano już dziecku zadania:

- dziewczynki w przyszłości miały się opiekować rodziną (pracować,  utrzymywać i dbać o zdrowie)

- chłopcy powinni  studiować Torę (Pięcioksiąg Mojżeszowy – STARY TESTAMENT).

Według tradycji żydowskiej wszystko, co pierworodne należało oddać świątyni jerozolimskiej. Wykupywano więc najstarsze dziecko za kwotę pięciu srebrnych monet. Pieniądz z literą H (symbol JAHWE) zawieszany na jego  szyi miał o tym przypominać. Amulet z dłonią złożoną w kształcie figi (chuligański nawyk) nie był akceptowany przez rabinów, strzec jednak miał przed obraźliwym okiem (według Słowian urokiem). Patrząc na coś z zazdrością wywołać możemy, jak wierzono skazę (chorobę lub śmierć). Przeciwko urokowi noszono amulety z tekstami zaklęć.

Niemowlęta chroniono również przed pasożytami żyjącymi w ich skórze

a doprowadzającymi do uschnięcia dziecka. Po ciepłej kąpieli należało posmarować noworodka miodem, by robaki wyszły, po czym skórką z chleba lub nożem ścinać pasożytom główki.

W życiu dorosłego chłopca ważnym gestem było składanie jałmużny (jałmużna to po hebrajsku cedaka ). Uważano go za czynienie prawości.

Mejra to pośrednik, przy pomocy którego zwracano się do Boga z prośbami. Z chwilą uzyskania dorosłości (chłopcy trzynasty, dziewczynki czternasty rok życia) mężczyźni rozpoczynali jeszcze kilkuletnie studia. Małżeństwo zacząć należało od swatania –negocjacji, musiało się to opłacać obu stronom. Młody chłopiec brał sobie za żonę córkę bogacza, by ten utrzymywał go w czasie studiów, zyskując w ten sposób niebo.

Menora – świecznik siedmioramienny miał zapewnić młodej parze szczęście.

Płacz na ślubie to bardzo ważny element (kto nie płacze nie życzy dobrze nowożeńcom).

Dorosły człowiek borykać się musiał z problemami zdrowotnymi (robaki w ciele, które przegonić miał tekst związany z Hiobem).

Pobożny Żyd w trakcie modlitwy nakładał na czoło i ramię tefilin (skórzane pudełeczko z tekstem mezuzy). Działanie to miało ochronić człowieka.

Kabała to forma studiów, które rozpocząć można było dopiero po czterdziestce (bardzo niebezpieczne).

Gwiazda Dawida –  bardzo ważny, ale nie żydowski symbol występuje w tradycji europejskiej, chrześcijańskiej i arabskiej.

Menora jest żydowskim symbolem.

Królowa Saby to jedno z imion czarownicy, która potrafiła przemienić w kota lub sowę albo też pożreć dziecko (podobnie jak czarownica w baśni : „Jaś i Małgosia”). Stąd wysoka śmiertelność niemowląt, przed którą chroniły Anioły. Lilit (inne imię wiedźmy)  nie pojawia się w Biblii, lecz tekstach do niej nawiązujących (midraszowych). Amulety przeciw jej złej mocy zawierały nazwy rzek płynących w Raju.

Kadosz oznacza słowo święty. Tradycja kabalistyczna Żydów jest zależna od tego samego kręgu kulturowego co tradycja logiczna chrześcijan.

Felczerowie nie do końca byli lekarzami. Magia lecznicza Żydów zawierała teksty modlitw np. cierpiącego na ból zęba zestawiano ze Świętymi, którzy już bólu nie doświadczają.

Formą oczyszczania z grzechów było przenoszenie ich na koguta (u mężczyzn) lub kurę (u kobiet). Ptak unoszony nad głową grzesznika przyjmował na siebie jego winy. Po zabiciu oddawano go ubogim lub spożywano, ofiarowując biednym pieniądze (zwyczaj typowy dla polskich Żydów).

Pod koniec XIX wieku kabała i medycyna zaczynają się łączyć. Żydzi przestają uważać lekarzy za heretyków. Kiedy spada śmiertelność dzieci na skutek powstrzymania cholery, medycyna zaczyna być ceniona.

Śmierć przyjmowana jest przez Żydów jako naturalna kolej rzeczy w wieku 70 lat (wcześniejsza oznacza karę za grzechy). Przedwcześnie zmarły musiał narodzić się ponownie albo pod postacią liścia (by być smaganym przez wiatr) bądź też kamienia.

Umieranie odbywało się w otoczeniu rodziny. Samotna śmierć uznawana była jako coś niegodnego, więc ludzie trafiali do przytułków, by tam dokonać życia.

Zmarłego owijano w modlitewną szatę – tałes i chowano do grobu, stawiając kamienny pomnik.

O obecności nieżyjącego w życiu rodziny świadczyła pamięć.

Cadyk po śmierci mógł stanąć przed Bogiem i wyjednać żyjącym  łaski.

Niektórzy grzesznicy pozostają na ziemi. Znajdują istoty na tyle słabe, by je opętać.

Dybuki wypędzano z żyjących przy pomocy rabinów i cadyków. Chrześcijanie usuwają demony egzorcyzmami, zaś Żydzi negocjują z dybukami (szukają osoby winnej, zazwyczaj trzeciej).

 Pamięć o słyszanych w  synagodze, hebrajskich modlitwach i dźwięk jidysz brzmiący w każdym grybowskim zakątku to testament, który przetrwać powinien HOLOCAUST…

https://blogiceo.nq.pl/dkfspwariograf/historia-w-kamieniu-zakleta-film-dkf-u/

                                                 „HISTORIA W KAMIENIU ZAKLĘTA”

                 Film przedstawia bardzo zniszczone groby, zabytkowe, piękne, nagrobkowe rzeźby, które od chwili powstania chyba nie poddawane były renowacji. Żydowski cmentarz poraża wstrząsającym widokiem. Kilka zniszczonych macew, z których nie sposób „odczytać” kim byli polegli w obronie naszego kraju żołnierze.

        Muzyka adekwatna do przerażającego klimatu braku szacunku dla tych, dzięki którym żyjemy dzisiaj, ciesząc się wolnością. Czy nie należałoby otoczyć ich aureolą pamięci?

Wszak : „Naród, który nie pamięta swej historii skazany jest na ponowne jej przeżywanie”…

 

          Film wykonany przez szkolną grupę filmowa DKF Wariograf przedstawia obecną sytuację na cmentarzach Grybowa i jego okolic. Nagrobki i pomniki są bardzo zniszczone, a żydowski Kirkut zaniedbany i zamknięty. Projekcja jest pomnikiem pamięci o tych, którzy dla nas poświęcili swe życie w czasie obu wojen światowych.

        Poruszony w filmie temat wzbudza wiele kontrowersji. Moim zdaniem każda instytucja powinna zadbać o przynależne jej miejsca pamięci. Troska o nie to dowód szacunku nie tylko dla Żyda, Niemca, Rosjanina, Austriaka czy Węgra, ale przede wszystkim dla CZŁOWIEKA!

Uszkodzone, rozsypujące się nekropolie to mrożąca krew w żyłach wizytówka każdego miejsca na świecie. Dyskryminacja Żydów nie jest tematem odległym. Wszak zaledwie 75 lat upłynęło od chwili masowego ludobójstwa, znanego pod pojęciem Holocaustu.

Czy wśród ofiar faszyzmu można przemilczeć liczbę dwóch tysięcy zagazowanych wyznawców religii mojżeszowej?

Czy w historycznym zamęcie wyblaknąć mają nazwiska trzystu sześćdziesięciu  rozstrzelanych na Białej Niżnej, władających językiem jidysz mieszkańców Grybowa?

Czy wolno nam lata grozy okrywać nie żałobnym kirem, lecz malachitem beztroskiej łąki?

 

           „Historia w kamieniu zaklęta” to film, którego motywem przewodnim nadal jest dyskryminacja Żydów. Świadczy o tym horror, którego uczestnikiem może być każdy, zmierzający w stronę grybowskiego Kirkuta. Z biegiem czasu wszystkich sąsiadów naszych dziadków oplata gęsta ostrężyna zapomnienia. Getto czy azyl przed nienawistnymi spojrzeniami „luksusowych” egocentryków? Cmentarz nr 130 A to przecież obok siebie złożeni żołnierze polegli w czasie I wojny światowej i 150 rozstrzelanych w 1943 roku ofiar faszyzmu.

           Wnioskiem, który aż ciśnie się na usta jest piękne motto :

„Jeśli my zapomnimy o nich, niech i  Bóg zapomni o nas”…

                

         Film wykonany przez uczniów naszej szkoły pokazuje groby, pomniki poległych żołnierzy i zamordowanych w czasie drugiej wojny światowej Żydów. Dokładne ukazanie zabytkowych grobów grybowskiego cmentarza daje wiele do myślenia… Jak my, cywilizowane podobno pokolenie XXI wieku, możemy  dopuścić do tego, by wieki historii spływające niewinną  krwią rozszarpywane były  bezlitosnymi szponami czasu? Prawdopodobnie większość mieszkańców naszego miasteczka nie jest świadoma tego, iż stąpa po trzyczęściowym obszarze getta. Czy poszukujących śladów wojennej gehenny nie zabijemy murem milczenia?

Może nawet nieświadomie dyskryminujemy odmienną kulturę i wyznanie?

Trzeba to zmienić! Nawet wiek nie upłynął od zakończenia I wojny światowej, a już w naszej pamięci skremowaliśmy wspomnienia o poległych podczas bitwy pod Gorlicami. Czy taką wdzięczność winniśmy tym, którzy swe życie na obcej ziemi złożyli?

Muzyka i dysonanse dźwięków potęgują nastrój grozy.

Reżyser filmu dołożył wielu starań, by przybliżyć mieszkańcom Grybowa historię przodków sprzed wieku. Oby i w nasze biografie wpisała się złotą czcionką…

DKF WARIOGRAF.

 

SERDECZNIE DZIĘKUJEMY