Dla tolerancji

Żadne to odkrycie, a jednak wywiad udzielony niedawno przez panią minister edukacji potwierdził tę smutną prawdę w całej rozciągłości. Na dziennikarskie pytania: Co z edukacją seksualną? A edukacja dla tolerancji i różnorodności ? Jak się ma sprawa z etyką? mogliśmy od pani minister usłyszeć, że przed wyborami nie czas na takie tematy. To prawda, polityczna przedwyborcza gorączka nie sprzyja merytorycznej debacie, ale kiedy, zastanawiam się, jest odpowiedni czas aby te tematy podejmować? Niby logiczne, że powinien być na to czas po wyborach. Ale wtedy z kolei słyszymy, że nowa ekipa ministerialna ‘zapoznaje się’, ‘analizuje’, ‘zleca badania’, ‘konsultuje’ i ‘zadomawia się w resorcie’. Kiedy już się zapozna, przeanalizuje i zadomowi, a wszystko jest zlecone i skonsultowane (jeśli jest), nieubłaganie zbliżają się następne wybory. I tak jest w niektórych sprawach edukacyjnych od dwóch dekad. Trudno jednoznacznie stwierdzić jak jest gdzie indziej. Nie do końca też możemy się porównywać z krajami z krajami, które pewien konsensus co do spraw światopoglądowych osiągnęły dekady temu. Co najważniejsze, konsensus ten zdążył na tyle przeniknąć i okrzepnąć w edukacji, że kolejne ekipy ministerialne nawet nie próbują go naruszać w imię jakichś doraźnych politycznych celów. My w Polsce właściwie nie porozumieliśmy się co do tego, kogo i jak chcemy wychowywać. Magdalena Środa swego czasu napisała, że zmiany w edukacji po 1989 roku właściwie dotyczyły wyłącznie promocji wolnego rynku i pewnych wartości z zakresu kultury kapitalistycznej. Analizując nową podstawę programową Środa dostrzegła w niej mieszankę dwóch różnych systemów wartości: z jednej strony tych zakorzenionych w patriotyczno-narodowej martyrologii i religii, a z drugiej właśnie tych opartych na konkurencyjności i przedsiębiorczości. Jeśli zgodzimy się tą analizą i dodamy do niej społeczeństwo podzielone wokół spraw światopoglądowych, trudno oczekiwać, aby szkoła w takim a nie innym społeczeństwie zanurzona była wyspą promującą różnorodność. Zmiany, zwłaszcza w edukacji są i tak powolne, ale brak dyskusji i odwlekanie spraw (po wyborach – jednych, drugich, trzecich…) to unikanie problemu. A problem swoje ujście znajduje – na stadionach, na murach miast i drzwiach obcokrajowców, w radykalizacji nacjonalizmów. A kolejni ministrowie i ministry czekają na kolejne wybory.