Podczas niedawnych warsztatów dotyczących m.in. treści dyskryminacyjnych w szkolnych podręcznikach zawiązała się dyskusja o stereotypowym przekazie wielu z nich, np. w kwestiach związanych z pochodzeniem rasowym czy etnicznym. W jakimś momencie pojawił się przykład znanego, a wymienionego w tytule tego wpisu wierszyka. Jeden z uczestników stwierdził, że nie ma w nim nic złego, on się na nim też wychował i te kilka zwrotek krzywdy mu nie uczyniło. Na co ktoś inny zauważył, że jeśli postawimy się w roli bohatera rymowanki, czyli osoby czarnoskórej, to utwór już niekoniecznie wydaje się taki niewinny. Myślę, że czytanie tego wierszyka współcześnie, jeśli już miałoby to nastąpić, powinno jednak być jego krytyczną analizą, przy okazji której pokażemy stereotypy, które ze sobą niesie dla nas dzisiaj, nieuświadamiane w żaden sposób w czasie gdy był pisany. Można zwrócić uwagę na takie elementy jak pobrzmiewający lekceważąco „murzynek”, z jego kojarzącym się z dzikością imieniem czy uciekaniem na drzewo. O ile wierszyk powstał w dość zamierzchłych czasach, niepokoi fakt, że i bardzo współcześnie opracowywane teksty, w zamierzeniu edukacyjne, często powielają stereotypy rasowe i etniczne. Przeglądałam niedawno podręczniki do języka angielskiego dla różnych poziomów szkół i uderzający był dla mnie sposób, w jaki tworzą one obraz innych, pozaeuropejskich kultur. Ludzie do nich należący, jeśli już są pokazywani, to na przykład jako ciekawostka folklorystyczna, a więc członkowie plemienia, w bogato zdobionych rytualnych strojach, odprawiający swoje obrzędy. Jeśli pojawia się Eskimos, to obowiązkowo na tle igloo (które należą już do rzadkości), jeśli Aborygen to jako groźnie wyglądający, półnagi wódz plemienia. Innym sposobem jest przedstawianie ludzi, zwłaszcza żyjących w krajach afrykańskich i azjatyckich, przez pryzmat biedy i ubóstwa, głodujących i zamieszkujących w skrajnie prymitywnych warunkach. Czasami jest inaczej: ci etnicznie inni pojawiają się jako mili i gościnni mieszkańcy krajów, które są celami turystycznych wypraw, stanowiąc w ten sposób uzupełnienie sielankowego krajobrazu dalekich mórz i plaż.
Wiemy wszyscy, że problem ubóstwa jest ogromny. Zdajemy sobie sprawę, że świat zamieszkiwany jest przez mnóstwo przemiłych Afrykańczyków i Azjatów, a część z nich nadal kultywuje swoje tradycje. Rzecz w tym, że społeczności tych rejonów globu są, jak wszędzie, niezwykle zróżnicowane, a oferowane w podręcznikach spojrzenie oczyma zachodniego turysty lub darczyńcy i dobrodzieja jest niezwykle uproszczone i tylko utrwala stereotypy, zamiast je niwelować. Osobnym problemem jest przedstawianie historii krajów anglojęzycznych (Stanów Zjednoczonych, Australii czy Kanady), która dla wielu była przecież historią podboju i cierpienia, a dla nielicznych historią przygody i radości ze zdobywania nowych lądów i bogactw.
Aby to zobaczyć, musielibyśmy spojrzeć oczyma rdzennych mieszkańców, zamiast patrzeć z wyżyn europocentryzmu, który zamyka nas w klatce obiegowych opinii i uprzedzeń. Dlatego przy każdej ilustracji, każdym tekście gdzie pojawia się inny lub inna, pamiętajmy aby zadać sobie pytanie: a co oni by na to powiedzieli?
Leaders of Tolerance
Zapraszamy na bloga uczestniczek i uczestników programu edukacyjnego Liderzy i Liderki Tolerancji, wspomagającego nauczycieli i nauczycielki w realizacji szkolnych projektów antydyskryminacyjnych poprzez kontakt z doświadczonymi pedagogami, liderami tolerancji Centrum Edukacji Obywatelskiej.Lektury dla Tolerancji
Pojawiła się kolejna, 14 odsłona z cyklu "Lektury dla tolerancji", czyli książki które pokazują równościowy, różnorodny i wielokulturowy świat.
Kliknijcie w zakładkę LEKTURY DLA TOLERANCJI
w pasku na górze.Cztery Strony Warszawy
Zobacz jak warszawska młodzież promuje wielokulturowość w stolicy.
Poznaj program "Cztery Strony Warszawy - młodzi przewodnicy po wielokulturowej stolicy"
Kliknij w zakładkę CZTERY STRONY WARSZAWY
w pasku na górze.STUDY VISIT ST. LOUIS
Zobacz jak przebiega wizyta studyjna polskich nauczycieli w USA i dowiedz się czym "brama na Zachód" - miasto St. Louis zaskoczyło liderów i liderki tolerancji.
Kliknij w zakładkę STUDY VISIT ST. LOUIS
w pasku na górze.Najnowsze komentarze
- Kuba o Made in? Metka: Sprawdzam
- Kuba o Lekcja o zaimkach
- zcofalkagmail.com o Islam, „dobra zmiana” i pan Terlikowski
- Waldemar Szydło o Islam, „dobra zmiana” i pan Terlikowski
- ajaninawp.pl o Z pamiętnika nauczyciela…
Archiwa
- Marzec 2019
- Październik 2018
- Czerwiec 2018
- Sierpień 2017
- Lipiec 2017
- Czerwiec 2017
- Maj 2017
- Kwiecień 2017
- Marzec 2017
- Luty 2017
- Styczeń 2017
- Grudzień 2016
- Sierpień 2016
- Lipiec 2016
- Czerwiec 2016
- Maj 2016
- Kwiecień 2016
- Marzec 2016
- Luty 2016
- Styczeń 2016
- Grudzień 2015
- Listopad 2015
- Październik 2015
- Wrzesień 2015
- Sierpień 2015
- Lipiec 2015
- Czerwiec 2015
- Maj 2015
- Kwiecień 2015
- Marzec 2015
- Luty 2015
- Styczeń 2015
- Grudzień 2014
- Listopad 2014
- Październik 2014
- Wrzesień 2014
- Sierpień 2014
- Lipiec 2014
- Czerwiec 2014
- Maj 2014
- Kwiecień 2014
- Marzec 2014
- Luty 2014
- Listopad 2013
- Październik 2013
- Wrzesień 2013
- Czerwiec 2013
- Maj 2013
- Kwiecień 2013
- Marzec 2013